حقوق دانش آموز در مدرسه

حقوق کودک در مدرسه(آموزشگاه)

کودکان از برخی حقوق باید برخوردار باشند که هم در نهاد خانواده ، هم در نهاد مدرسه و هم در نهاد اجتماع باید به آن گردن بنهند.  از جمله این حقوق عبارتند از :

حق نجات یافتن از بحران

بشر قرن بیست و یکم با بحران های مختلفی رو به رو است. بحران های مختلفی همچون؛ بحران بی هویتی، بحران ارزش ها ، بحران فرهنگی ، بحران دینی، بحران اخلاقی و … .

بنا بر این کودکان به یک همراه دلسوز و متخصص نیاز دارند و از آنجا که والدین به دلایل مختلف اقتصادی ، اجتماعی، سیاسی و … قادر به همراهی با فزندان خود نیستند، این تکلیف بر عهده مدرسه است که به کودکان کمک نماید تا آنها بتوانند سرافراز و پیروز از این بحران ها گذر کنند.

حقوق برخورداری از امنیت

برخورداری از امنیت از جمله مهمترین حقوق فردی کودکان محسوب می شود و همانند سایر حقوق فردی انسان ها به حکم اینکه انسان  هستندباید از آن برخوردار باشند.بدون امنیت هیچ جامعه ای نمی تواند بستر های لازم برای رشد و تکامل افراد را فراهم کند. در جامعه نا امن و ناپایدار نظم حاکم بر آن به شدت شکسته می شود و فرایند بروز خلاقیت افراد در زمینه های گوناگون اجتماعی و اقتصادی با مانع برخورد می کند. بنا بر این امنیت کودکان نیز باید در خانواده مدرسه و جامعه باید کاملا محفوظ بماند.

مدرسه و کلاس بعد از خانواده از جمله مکان هایی است  که کودکان در آنجا باید از اطمینان  و امنیت خاطر  برخوردار باشند

حق برخورداری از جسم سالم

از اساسی ترین حقوق کودک برخورداری از زندگی و دارابودن سلامت جسمانی است.سلامت جسمانی را چهار پدیده تضمین می کند، تغذیه مناسب،بهداشت، استراحت ، خواب کافی و ورزش. در مدرسه دانش آموز حق دارد زمینه ی بهداشت فردی برایش فراهم باشد. مدرسه باید به فراگیران راه کار های عملی حفاظت اندام ها و بهداشت را آموزش دهد. بهداست شخصی ، بهداشت دوران بلوغ، بهداشت دهان و دندان و … توسط مدرسه برای دانش آموزان روشن سازی شود.  ساختمان مدرسه نیز باید چنان باشد که نور کافی از دو طرف وارد کلاس شود، فضای کافی برای دانش آموز وجود داشته باشد به عنوان مثال برای هر دانش آموز 5 متر مکعب هوا در نظر گرفته شود، 5/1 متر مربع برای هر دانش آموز زمین در نظر گرفته شود.

حق برخورداری  از مراقبت و نگه داری

مربیان در مدرسه از نظر حرفه ای باید در قبال دانش اموزان احساس مسوولیت شدیدی بنمایند. آنان باید نگران سلامتی ، امنیت و خوشبختی کودکان باشند و در نظر داشته باشند که پس از خانواده  تنها منبع حمایت  و پشتیبان قابل توجه و در دسترس برای کودکان می باشد. بنا بر این مربیان باید بر اساس آرمان های حرفه ای خود نهایت تلاش  را در مراقبت از کودکان به کار گیرند.

مراقبت و نگهداری از کودک همه ی جنبه های روحی و ورانی ، جسمانی ، عاطفی و هیجانی را شامل می شود.

حق برخورداری از کرامت انسانی

بر اساس مکاتب مختلف الهی و غیر الهی بخصوص از نظر دین اسلام ، انسان موجودی شریف، باارزش و دارای کرامت ذاتی است به شکلی که انسان به عنوان جانشین خداوند بر روی زمین دیده شده است. بنا بر این چنین انسانی شایسته بهترین شایستگی ها و کرامت ها است.  بر این اساس از طرف اولیا مدرسه نباید کوچکترین بی حرمتی و بی اعتنایی بر حیثیت و شرافت انسانی او وارد شود.

حق برخورداری از دانستن

یکی از حقوق اساسی انسان ها حق آگاهی و دانستن است تا بتواند بر اساس آن زندگی کند و از عوارض ناآگاهی دور بماند. بنا بر ااین بر اساس این حق هیچ مسوولی حق ندارد  در خصوص اموراتی که به کل جامعه و شهروندان مربوط می شود کتمان کاری و پنهان کاری نماید. بر اساس حق دانستن اولین موضوعی که کودکان باید از آن آگاهی به دست اورند آشنایی با حقوق خود در جامعه، خانواده و مدرسه است.کودکان باید با مفاد پیمان حقوق کودک آشنا شوند. بر اساس این حق کودک باید با خقوق فردیو اجتماعی خود در خانواده ، مدرسه، محله ، شهر و جامعه بزگتر آشنا باشد و از خطرها و تهدید هایی که ممکن است او را تهدید کند نیز آگاهی داشته باشد.

 برخی از تعهدات دولت ها بر اساس پیمان نامه کودکان عبارتند از :

اجازه داده به کودک برای:

• بیان عقایدش

• دریافت اطلاعات مناسب

• مشارکت در فعالیت های اجتماعی ، هنری و فرهنگی

• تشکیل انجمن ها و گرد هم آیی ها

• انجام فعالیت های مذهبی فردی

حفاظت کودک در مقابل:

• بهره کشی در کار

• سوءاستفاده جنسی

• گروگان گیری و فروش

• بازداشت غیر قانونی

• شکنجه

• جدایی غیر قابل توجیه از خانواده

• سنت هایی که به سلامت کودک آسیب می زند

حق برخورداری از محیط بدون خشونت

ایجاد محیطی امن و به دور از خشونت برای کودکان از حقوق اساسی انها است. در مدارس مربیان باید با بهداشت روانی و جسمانی دانش اموزان آشنا بوده و مهارت لازم را در این زمینه داشته باشند و از پناه بردن به روش های خشک و غیر منعطف و خشن در تربیت ، تدریس و محیط مدرسه خود داری نمایند و محیط مدرسه را به محیطی امن، قابل اعتماد و اطمینان و توام با امنیت خاطر برای کودکان تبدیل نماید.

حق برخورداری از یک مدیر دوستدار کودک

نوع نگاه و نگرش مدیر نقش اساسی و کلیدی در چگونگی اداره یک آموزشگاه دارد. مدیری که با دیدگاه های مختلف علمی نسبت به کودکان آشنا باشد به مراتب بهتر از مدیری  که به طور سنتی به کودکان نظر دارد مدرسه را اداره خواهد کرد. به همین دلیل حق کودکان است که دارای یک مدیر خوش فکر و نوع دوست و بخصوص کودک دوست باشد.

مدیر کودک دوست کسی است که حفظ منافع عالی کودک را در دستور کار خود قرار دهد، از نقض حقوق کودک جلوگیری می نماید، مشارکت را تقویت می کند. و به کودک کمک می کند تا روحیه پرسش گری و تفکر انتقادی را در خود پرورش دهد. بنا بر این مسئولان نظام آموزشی در هر جامعه ای باید کسی را بر مدیریت مدرسه بگمارند که دارای این شرایط باشد.

حق برخورداری از مشاوره

وجود مشاور در مدارس برای بررسی بیماری ها و مشکلات مختلف دانش آموزان  مانند استرس ، اضطراب و سایر مشکلات روحی و روانی ضروری است. حق کودکان است که در مدارس از خدمات مشاوره ای برخوردار باشند و به هنگام مواجه شدن با مشکل با کسی که در حل مسایل و مشکلات آنها دارای تجربه و تخصص می باشند گفتگو کنند و بر بالندگی خویش بیافزایند.

با بررسی این حقوق متوجه رسالت سنگین مدارس و اولیاء مدرسه خواهیم شد و نیاز است در این راستا هر مدیری شناخت و آگاهی کافی از کودکان و حقوق آنها داشته باشند تا در مواقع و شرایط مختلف بتوانند یاری گر دانش آموزان باشند و از ایجاد بحران ها جلوگیری به عمل آید.