3 مهارت معلم حرفه ای و طرح درس (برنامه درسی)

 معلم حرفه ای کسی است که همچون حرفه ای ها فعالیت حرفه ای انجام می دهد . از جمله فعالیت های حرفه ای که معلم می تواند انجام دهد برنامه ریزی و سازماندهی ، رهبری و نظارت بر تدریس است.برخی از این فعالیت ها به تنظیم برنامه درسی یا طرح درس منجر می شود که عبارت است از طرحریزی تدریس یا برنامه نویسی تدریس.طرح درس نویسی، یک سناریو آموزشی است که توسط معلم به منظور اجرای فعالیت‌های آموزشی در کلاس درس طراحی شده است. حاصل این فرایند  برنامه درسی یا طرح درس است که  بر ایجاد ساختار و سازمان‌دهی مناسب در فرآیند یاددهی و یادگیری تمرکز دارد.

معلم حرفه ای همچون سایر افراد حرفه ای بر فعالیت های حرفه ای خودش در حوزه ی آموزش تمرکز دارد. در بین معلم تعداد بسیار زیادی نیز مشاهده می شوند که هیچ گونه مهارتی در برنامه ریزی  در تدریس ندارند. باری به هر جهت وارد کلاس می شوند و به نتایج مختلف و گاها منفی در آموزش خودشان دست می یابند ، چه بسا معلمی که بدون پیش بینی آنچه میخواهد در کلاس انجام دهد به اقداماتی دست می زند که رفتار های نابه هنجار و نادرست را در کلاس به دنبال خواهد داشت و حتی باعث می شود تا معلم نتواند مقدمات یادگیری را در کلاس فراهم سازد.

سوالی که پیش می آید این است که در شرایط کنونی که دانش آموزان با دانش آموزان گذشته بسیار متفاوت هستند، معلم چگونه می خواهد با همان دانش قبلی خودش به آموزش بپردازد؟

آیا معلم می تواند با همان تجربه های پیشین خود به آموزش بپردازد؟

آیا معلم می تواند دانش آموزان را بفهمد؟

آیا دانش آموز می داند در هر جلسه از تدریس چه چیزی را باید یاد بگیرد؟

آیا معلم می تواند تشخثص دهد دانش آموزان دارای کمبود و کاستی هایی هستند یا خیر؟ آیا معلم توان تشخثص دانسته های دانش آموزان را دارا است؟

آیا معلم می تواند به شکل درست محتوا را به دانش آموزان انتقال دهد؟

آیا دانش آموزان در فعالیت های یادگیری مشارکت دارند؟

آیا معلم توانایی به کارگیری فنون مختلف آموزشی را دارد ؟

آیا معلم توانایی لازم برای بکارگیری تکنولوژی را دارد؟

در پاسخ به این سوال ها معلم باید دانش و مهارت کافی دارا باشد. این مهارت ها تحت عنوان مهارت های تدریس مطرح می شوند که به 3 دسته قابل تقسیم هستندو عبارتند از :

1- مهارت های پیش از تدریس

2- مهارت های ضمن تدریس و 

3- مهارت های پس از تدریس

این مهارت ها به نوبه ی خود مهارت های جزیی دیگری را در بر دارد  که بخث عمده ی آن در بخش مهارت های پیش و ضمن تدریس می آید.

زمانی که معلم طرح درس مشخصی ندارد، همواره به این موضوع فکر می‌کند که بعد از انجام این فعالیت، چه کار دیگری باید انجام دهم؟ این موضوع تمرکز معلم و در نتیجه تمرکز دانش‌آموزان را کاهش خواهد داد. ضمن اینکه ممکن است در حین تدریس نیاز به ابزارهایی باشد که معلم از قبل آن‌ها را پیش‌بینی نکرده است.از فواید طرح درس این است که به معلم کمک می‌کند تا هر روز و هر جلسه با آمادگی کامل وارد کلاس درس شود، تدریس مؤثرتری را ارائه کند و مدیریت کلاس را به خوبی در دست داشته باشد.معلم باید از لحظه‌ای که دانش‌آموزان در کلاس درس حاضر می‌شوند تا زمانی که کلاس به پایان می‌رسد، جلسه را مدیریت کند.

در مورد مهارت های پیش از تدریس یک دوره ی آموزشی تحت عنوان طرح درس نویسی کاربردی در 10 گام تدوین کرده ایم که بر روی همین وب سایت قرار داردو از طریق لینک زیر قابل تهیه است. در این آموزش که توسط دکتر امید ونداد دکترای مدیریت آموزشی و  عضو هیات علمی دانشگاه تهیه شده است، مهمترین مطالی علمی که طی سالیان متمادی فراهم آمده است و برای به دست آوردن و استفاده از آنها چندین سال را باید در دانشگاه ها سپری کنید  در یک دوره ی کاربردی و در قالب 5 ساعت فیلم آموزشی  ارایه شده است.

طرح درس نویسی کاربردی در 10 گام